Algemene beschouwing begroting 2015

Op donderdag 13 november werd de begroting 2015 besproken. Ons raadslid Maarten van den Bos sprak daar de volgende tekst uit:

Er was eens, in een plaats hier eigenlijk heel dichtbij, een gemeentehuis. En in dat gemeentehuis zaten vier mensen, drie heren en een jonkvrouw, wat zorgelijk voor zich uit te kijken. Vooral het gezicht van de jonkvrouw stond op onweer: ‘er is geen sluitende meerjarenbegroting!’, riep zij met regelmaat. Het wachten was op de koene ridder heer Cornielje die met zijn provinciale troepen orde op zaken zou komen stellen. Hebben we juist dit kasteel veroverd, hebben we direct niets meer te zeggen, mopperde heer Sluiter.

Gelukkig bleek er toch een uitweg. Er werd besloten de nijvere hofhouding van het kasteel om hulp te vragen. In een grote, zwarte bak stopten zij al hun plannen, budgeten, kostenplaatjes en toekomstverwachtingen. Vervolgens werd – met knikkende knieën, dat wel – geklopt op de deur van de koningin van het gemeentehuis. Zij begreep wat er van haar gevraagd werd, stemde toe en nam haar regalia – een keten voorzien van vlinder – uit de kast. Vervolgens schreed zij met de drie heren en de jonkvrouw naar beneden om de haar toebedeelde taak uit te voeren.

Beneden aangekomen trok zij drie briefjes uit de grote, zwarte bak. Erop stond geschreven: bouwleges, bibliotheek en bongerd. ‘Een allitererende bezuiniging’, kirde de jonkvrouw, ‘we zijn gered!’ Er werd een hymne ingezet om de overwinning te bezingen totdat een van de leden van de nijvere hofhouding (een bijwoner enigszins, omdat hij eigenlijk in dienst is van deze raad) opmerkte dat de raad zich nog wel over de gekozen bezuinigingen moest uitlaten. Ach, merkte heer Sluiter op, dat loopt wel los. Laten we ons daarover nu maar geen zorgen maken. Hierop barste het feest los.

Mevrouw de voorzitter,

Het lijkt wel een sprookje, onze nieuwe begroting. Waarom? Ik noem drie redenen:

· Op papier is er sprake van een sluitende meerjarenbegroting. Echter, de najaarsnota die we hier vandaag ook vaststellen laat een nadelig saldo zien van 921.147 euro ten opzichte van de primaire begroting. En tegenvallers zijn ook de komende jaren niet uit te sluiten. Ik noem slechts glastuinbouwproject Bergerden, waar de afgelopen jaren geen meter grond verkocht is, en de nieuwe taken in het sociale domein, die het college budgetneutraal wil uitvoeren.

· Zowel volgens de oude als de nieuwe nota risicomanagement is de weerstandscapaciteit van de gemeente onvoldoende. Dat wil simpelweg zeggen dat we bij een grote financiële tegenvallers acuut een probleem hebben.

· De begroting biedt onvoldoende mogelijkheden voor de raad om te sturen op hoofdlijnen. We missen de juiste instrumenten om het college te controleren (meetbare, SMART indicatoren), zeker in de grotere programma’s en de uitwerking van alternatieve scenario’s ontbreekt volledig.

Mevrouw de voorzitter,

Waar is de creativiteit, de durf, de branie van dit nieuwe college? Waar is de drakendoder die de op verschillende dossiers toch wel scheve verhouding tussen ambtelijke uren en daadwerkelijk uitgekeerde bedragen te lijf gaat? Waar is de magiër die op basis van gemeentelijk vastgoed in staat is door verkoop de al te hoog opgelopen onderhoudslasten te drukken? Waar is de rekenmeester die komt met voorstellen waar eigenlijk nog niemand aan gedacht had? Waar zit de verrassing, de finesse?

Voorzitter, ik kom tot een afronding. Drie punten vormen het sluitstuk van mijn betoog.

· De Partij van de Arbeid was, is en blijft een constructieve partij. Wij zijn positief over goede voorstellen en wanneer anderen – of het nu gaat om een wethouder of een lid van deze raad – komt met voorstellen beoordelen we die op de inhoud. Zijn wij positief, dan zeggen we dat. Zijn wij kritisch hoort u dat ook. Maar onze constructieve houding behelst meer dan dat. Hoe had de begroting van dit college er bijvoorbeeld uitgezien als wij vorig jaar geen motie ingediend hadden die vroeg om onderzoek naar de heffing van precario? Ik zal het u zeggen: het tekort was structureel een miljoen euro groter geweest! Om dat gat te dekken is een verhoging van de OZB met tien procent nodig!

· Omdat wij als constructieve partij de uitdaging deze begroting te verbeteren niet naast ons neerleggen hebben wij samen met D66 en GroenLinks een alternatief dekkingsvoorstel voorbereid. Dit voorstel is ingediend door dhr. Wannet en behoeft nu geen nadere toelichting. Ook doen wij in een motie voorstellen voor de toekomst. Om gezamenlijk te komen tot een duurzaam solide begroting, een waarlijk sturingselement voor de raad en broodnodige injectie voor het dualisme.

· Wij maken ons zorgen over de financiële toekomst van onze gemeente. Die zorgen zijn met deze begroting onvoldoende weggenomen. Wij zullen uiteraard, want zo hoort dat, het debat afwachten, maar willen niet onvermeld laten dat een positief oordeel over deze begroting onzerzijds nog geen gelopen koers is. Dat valt ons zwaar, maar het is niet anders. Want een ‘en zij leefden nog lang en gelukkig’ is nu eenmaal slechts het einde van de verhalen die ik mijn kinderen elke avond voorlees voor het slapen gaan.