Precariobelasting in Lingewaard

Vandaag viel bij veel inwoners van Lingewaard een brief op de mat van waterbedrijf Vitens. Daarin wordt aangegeven dat mensen het komende jaar iets meer dan honderd euro meer gaan betalen voor water. Dat komt – aldus de brief – doordat de gemeente zogenoemde precario is gaan heffen op waterleidingen. Die belasting wordt door Vitens doorberekend aan haar klanten.

We merken dat de brief voor de nodige opschudding gezorgd heeft. De gemeente heeft inmiddels wel een verklaring uitgegeven, maar een echte reactie van de zijde van het college is er nog niet. Dat is jammer. Op het moment dat er een lastenverlichting voor inwoners aan te kondigen valt, is wethouder Helga Witjes er meestal snel bij om van zich te laten horen. Nu niet, helaas.

Wat is er aan de hand. In 2013, toen de gemeente Lingewaard er financieel buitengewoon slecht voor stond, diende de PvdA een motie in die vroeg om een onderzoek naar het heffen van precario. Dat is een belasting op kabels en leidingen in de grond. Die belasting is omstreden, maar nood breekt soms wet. Want ondanks de een paar jaar eerder doorgevoerde exorbitante verhoging van de OZB in onze gemeente was de begroting nog altijd niet op orde. De precario is vervolgens in 2014 ingevoerd op de gasleidingen in onze gemeenten. Daar merken inwoners weinig van. De belasting wordt door de netbeheerder doorberekend aan alle Nederlanders. De gasrekening van inwoners steeg met een paar euro, maar het leverde de gemeente jaarlijks ongeveer een miljoen euro op.

In 2015 besloot het college echter ook precario te gaan heffen op elektriciteits- en waterleidingen. In de begroting 2016 stond een voorstel daarvoor. Het college had meer geld nodig en wilde dat op deze manier ophalen. Precario op waterleidingen heffen is echter een probleem, omdat het waterbedrijf die belasting rechtstreeks doorberekend aan de inwoners van de heffende gemeente. Daarom werd in de begroting wel een bedrag gereserveerd om inwoners te compenseren. Om precario te kunnen gaan heffen op de waterleidingen moest de gemeente bestaande contracten met het waterbedrijf opzeggen. Dat kon echter niet zomaar, er worden overal in het land rechtszaken gevoerd over de vraag of gemeenten deze contracten wel zo maar kunnen beëindigen. Maar het college wilde door en reserveerde de opbrengsten van de nieuwe belasting vast. Wij waren daar tegen, dienden ook een amendement in, maar dat werd door een meerderheid verworpen.

Nu is een vreemde situatie ontstaan. De gemeente heeft aan Vitens uitstel van betaling gegeven totdat zeker is of de belasting ook geheven mag worden. Vitens wil daar alleen niet op wachten en gaat de belasting die men nog niet hoeft te betalen wel vast aan haar klanten doorberekenen. Dat is op zijn zachtst gezegd nogal wonderlijk en we nemen aan dat de wethouder het waterbedrijf daar stevig op zal aanspreken. Inmiddels is bovendien de mogelijkheid precario te heffen door het vorige kabinet afgeschaft. Gemeenten die de belasting al ingevoerd hadden, mogen nog tot 2021 heffen, daarna moet het stoppen.

Het is de vraag of we niet moeten heroverwegen de precario op de waterleiding te gaan heffen. Dat mogen we een paar jaar doen, maar of we het ook kunnen doen is hoogst onzeker. De rechter moet zich daar immers nog over uitspreken. Voordat de rechter uitspraak doet, kan Lingewaard bovendien de compensatie nog niet uitbetalen, met de Raad is afgesproken dat bedragen pas als zeker is dat ze ook binnen komen mogen worden uitgegeven. Inwoners zitten mede daarom nu met een forse lastenverzwaring. Een gemiddeld huishouden betaalt in Lingewaard 835 euro aan gemeentelijke belasting per jaar (Bron: Begroting 2018, pagina 73). Daar komt nu dus iets meer dan honderd euro bij komend jaar. Zonder compensatie, vooralsnog.

Dat kan niet de bedoeling zijn. Daarom zou de Gemeenteraad het heffen van precario op waterleidingen moeten heroverwegen. Dat kan. In de begroting worden de inkomsten immers gereserveerd, nog niet uitgegeven. Door die reservering kunnen we een streep zetten. Omdat we slechts tijdelijk kunnen heffen omdat de belasting na 2021 niet meer mag, omdat we niet weten of we kunnen heffen omdat de rechter nog uitspraak moet doen en omdat we pas kunnen compenseren als de gemeente het geld ook echt binnen krijgt zouden we van de extra belasting moeten afzien. De PvdA zal dit de komende weken verder uitwerken en wanneer nodig de volgende Raadsvergadering ook aan de orde stellen.